01:16
Bitkilerin, sus bitkilerinin ve bilhassa meyve aalarnn retilmesinde kadim tarihten beri uygulanan bir metodtur. Doada, ormanlarda dallarn birbirine srtnmeleri sonucu kendiliinden oluan bir eit alanmann, ilk insanlar tarafndan grlerek meyve aalarnn iyiletirilmesinde kullanlmaya balad dnlmektedir. yi nitelikli bir aacn tohumu, ya da bir meyvenin ekirdei ekilse, sonuta o bitkinin zelliklerini tamayan deiik bir bitki elde edilir. Bunun sebebi, bunlarn ounun hibritlerinden, melezlerinden elde edilmi olmasndandr.
Bu sebepten ekirdekle yaplmak istenen retimde nitelikleri deierek asllarna (anacna) eken baka eitler ortaya kacaktr. te bu sebepten, alama veya elikleme metodlar ortaya kmtr. elikle ve alama ile yaplan retimlerde o bitkinin zellikleri bozulmadan devam eder.
A ile retim en emin ve abuk sonu alnan bir tekniktir. A iin bir ANA ve bir de DAMIZLIK AA veya fidan gerekir. zerine a yaplacak aa veya fidana ANA; kendisinden as kalemi almana ise DAMIZLIK AA denir.
Ann ya da alama tekniinin bir ok tr var ise de bunlar iki ana grupta toplamak mmkndr
1- Gz As veya Yaprak As 2- Kalem Alar
Gz As veya Yaprak Alar:
Adi Gz As (Yaprak as. Boru As ve Kabuk As'dr.
En ok kullanlan Adi Gz As veya Yaprak Asdr. Bu a ilkbahar sonu-yaz balangcnda ve bir de sonbahar da olmak zere iki mevsimde yaplr.
Bunlardan Mays-Haziran aylarnda yaplan gz asna "Srgn Gz As" ve Eyll-Ekim aylarnda yaplanna da "Durgun Gz As" denir.
Srgn gz as ka kadar byme yaparken Durgun Gz As latent devresine girip k yle geirir ve ancak ilkbahar da srmeye balar. Bu suretle daha kuvvetli byr. Yaz dnemi ksa sren blgelerde don rizikosu sebebiyle Durgun Gz As yapmak isabetli olur.
Gz as iin Damzlk aacn yllk srgnlerinin olgunlam olanlar seilir. Kesilen bu parann yapraklan, saplarnn yars kalacak ekilde koparlr. Gz' karmak iin srgn elde ters tutulur. A aks ile gz hafife kesilir. Kendisine a yaplacak olan Anacn yumuak kabuklu bir yerinde ak ile (T) harfi seklinde bir izgi yaplarak, kabuk, aknn ucu ile hafife kaldrlr (alr) ve alan bu yara evvelce hazrlanm Gz yerletirilir. Gzn darda kalan ksm kesilerek atlr. Rafya ile skca balanr. 15 gn sonra rafya zlr veya kesilip atlr. Rafya yerine ince soyulmu dut veya st dallar da ba olarak kullanlabilir.
Boru as Ceviz, kestane, sakz gibi aalara uygulanr. Boru as iin Damzlk kaleminden, zerinde bir gz bulunan bir kabuk paras boru eklinde karlr. Anac'n tepesi kesilerek uygulanacak ksmn kabuu soyulur, boru eklindeki kabuk buraya geilir. Gene rafya ile balanr.
Kalem alar Bahe ve Ss Bitkileri ile meyve aalan iin uygulanr. Yksek boylu ss bitkilerine PENDULA (Sarkk) formlu taksonlann alanmas bu metodla yaplr. Morus'a Morus pendula, Betula'ya Betula ' alba Pendula, Fagus silvatica Pendula, Fagus'a Fagus silvatica Pendula gibi... zerinde birka tane tomurcuk (gz) bulunan gvdeye Kalem denilir.
Kalem alarnn eitleri :Bindirme ve kopulasyon. Yanatrma, Yarma, Kabuk as
Bindirme veya kopulasyon As : Alanacak olan Anac'n ap kadar kalnlkta seilen damzlk kalemi, birbirine yapacak ekilde ve eik olarak kesilirler Bu kesilen yzeyler birbiri ile iyice akacak ekilde birletirilerek skca balanr. Bu tarz alanmann mevsimi Mart-Nisan aylardr.
Castanea, Clematis, Coraus, Cratae-gus, Malus, Pirus, Syringa,Ulmus, Weigelia cinslerinin trleri ve alt trlerine uygulanr.
Yanatrma As : Tohumdan retilmesi halinde baz zellikleri kaybolan ss bitkilerinden, ksa zamanda byk ve salkl bir birey elde etmek iin uygulanr,
rnein : Picea abies Engelmannili glauca uygulamas gibi. Ann vetasyon periyodunda yaplmas lazm gelir.
Bu suretle ann yarasnn kapanmas abuk olur. Yanatrma metodunda, Ana ile Damzlk bireylerin birbiri ile yapacak yzeyleri Kambiyum tabaklanna kadar alp her ikisinin alan yzeyleri st ste getirilip skca balanr. Yarann hava almamas iin de macunlanr.
Yarma A :
Bu a genelde tepe seviyelerinde yaplr. Yarma a yaplacak aalar yasl ve kuvvetli olmaldr.iftilerimiz bu ay ok iyi bilirler.
Alanacak Anacn tepesi dz bir ekilde kesilir. Kesilen yzey keskin bir bakla dzeltilir ve przleri giderilir. Daha sonra zel A Baltas ile ve aa tokmakla vurularak ana ortasndan yarlr. A kalemlerinin ular sivriltilerek, daha dorusu inceltilerek, anata alan yangn karlkl iki tarafna iki kalem yerletirilir. Rafya ile balanp a macunu srerek yara yerleri rtlr. Bylece ann abuk tutmas temin edilmi olur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder